Ψηφιακή κάρτα εργασίας
Από την 1 Μάρτη του 2025 έγινε υποχρεωτική η ψηφιακή Κάρτα Εργασίας σε επισιτισμό και τουρισμό και έφερε μεγάλες αναταραχές σε σχέση με την εφαρμογή της. Σε πρώτη φάση βρίσκουμε σημαντικό να ενημερωθούμε για τα δικαιώματά μας, να μοιραστούμε τους προβληματισμούς μας και να απαντήσουμε σε ορισμένα ερωτήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της.
1. ΠΩΣ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Από τις αρχές Μαρτίου, αυτό που παρατηρούμε στις δουλειές μας είναι πως ναι μεν αρκετά αφεντικά δήλωσαν περισσότερες ώρες αλλά μετακύλησαν το κόστος στους εργαζόμενους. Σε πολλά μαγαζιά κόπηκαν ώρες και τα “μαύρα” χρήματα με αποτέλεσμα οι μισθοί να μειωθούν. Επίσης αρκετοί εργοδότες χτυπάνε τις κάρτες μόνοι τους, είτε μας υποχρεώνουν να τις χτυπάμε και να συνεχίζουμε να δουλεύουμε καθώς οι έλεγχοι απο την επιθεώρηση εργασίας είναι ανύπαρκτοι. Αυτό που χαρακτηρίζει την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας είναι η ελαστικότητα των ρυθμίσεων υπέρ των εργοδοτών. Ας δούμε τις πιο σημαντικές:
• Πρόσβαση των αφεντικών στο QR των εργαζομένων: Σοβαρή τρύπα στην εφαρμογή του μέτρου είναι το γεγονός ότι ήδη σε πολλά μαγαζιά οι κάρτες έχουν τυπωθεί και χτυπιούνται αποκλειστικά από τα αφεντικά, επειδή το κράτος έχει δώσει πρόσβαση στο ατομικό QR των εργαζόμενων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως ενώ τα αφεντικά μπορούν να ετυπώνουν τις κάρτες μας ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΤΙΣ ΧΤΥΠΑΝΕ.
• Ευελιξία στο χτύπημα της κάρτας έως 2 ώρες: Σε αντίθεση με την πραγματικότητα του επισιτισμού, η νομοθεσία επιτρέπει διακύμανση 2 ωρών στην προσέλευση, δίνοντας στα αφεντικά τη δυνατότητα να «κόψουν» έτσι έως και 2 ώρες. Το ευέλικτο ωράριο θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί και απο εμάς για να εφαρμόζεται.
• Άμεση ενεργοποίηση της κάρτας: Όταν κάνει έλεγχο η επιθεώρηση δεν κλέινει το σύστημα, επομένως η κάρτα μπορεί να «χτυπηθεί» ανά πάσα στιγμή, με αποτέλεσμα να δίνεται η ευκαιρία στον εργοδότη να «διορθώσει» το λάθος για να γλιτώσει το πρόστιμο.
• Τρία λάθος χτυπήματα ανα εργαζόμενο χωρίς συνέπειες: Αλλά και στην περίπτωση που ο έλεγχος πιάσει τον παραβάτη εργοδότη, τότε ΔΕΝ επιβάλλεται πρόστιμο, αλλά δίνεται η δυνατότητα για «σύσταση» έως και τρεις φορές τον μήνα!
2. ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΦΕΝΤΙΚΩΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΤΑ/ΤΙ ΑΠΑΝΤΑΜΕ
• Τα αφεντικά έχουν το θράσος να διαμαρτύρονται ότι με την εφαρμογή του μέτρου θα πρέπει να δηλώνουν τις πραγματικές ώρες εργασίας και να καταβάλλουν προσαυξήσεις για αργίες, νύχτες και Κυριακές. Δηλαδή, με την δικαιολογία της «ιδιαιτερότητας του κλάδου» διαμαρτύρονται ότι θα πρέπει να εφαρμόζουν τα ΝΟΜΙΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ.
• Είναι πάγια η αντίληψη στους κύκλους των εργοδοτών ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι «πεταμένα λεφτά» που πηγαίνουν στο κράτος. Η κοινωνική ασφάλιση ΔΕΝ είναι δώρο των αφεντικών, τα ένσημα είναι εργατικό κεκτημένο, πληρώνονται από τις τσέπες μας και μάς εξασφαλίζουν ιατροφαρμακευτική, υγειονομική περίθαλψη και σύνταξη. Δεν μας συμφέρει να παίρνουμε μισά ένσημα και μαύρα λεφτά
• Τέλος, μας λένε ότι πλήττονται τα μικρά μαγαζιά γιατί θα πνιγούν στα χρέη λόγω των μμεγαλύτερων ασφαλιστικών εισφορών. Για εμάς είναι ξεκάθαρο: άμα δεν βγαίνουν τα μαγαζιά (μικρά ή μμεγάλα) να δηλώνουν όλες τις ώρες, να τα δουλεύουν μόνοι τους ή διαφορετικά να τα κλείσουν!
Να σημειώσουμε ότι στον απόηχο των παραπόνων των αφεντικών το υπουργείο έσπευσε να τους κάνει έκπτωση στις ασφαλιστικές εισφορές για τις προσαυξήσεις της υπερεργασίας, υπερωρίιας, νυχτερινών, αργίας και Κυριακής.
3. ΓΙΑΤΙ ΕΓΙΝΕ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΡΤΑ
Βλέποντας τις αντιδράσεις των αφεντικών ενάντια στις κάρτες φαίνεται λες και η κυβέρνηση ξαφνικά τα έβαλε με τα αφεντικά και τους κόβει τα μαύρα. Η εφαρμογή του μέτρου όμως έρχεται σε μια συγκεκριμένη συγκυρία.
• Αύξηση κρατικών εσόδων μέσω ελέγχου της φοροδιαφυγής: Η κυβέρνηση, υπό την πίεση της «οικονομίας πολέμου» και της αύξησης των πολεμικών δαπανών, αναζητά τρόπους ενίσχυσης των κρατικών εσόδων. Ο κλάδος του επισιτισμού – τουρισμού είναι πρωταθλητής σε φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή λόγω των υψηλών ποσοστών σε υποδηλωμένη/αδήλωτη εργασία, καθιστώντας τον ιδανικό στόχο. Είναι ενδεικτικό ότι το 2024 συνδέθηκαν τα POS με τις ταμειακές μηχανές, φορολογήθηκαν τα tips, ενώ το 2025 η κυβέρνηση προχωρά και στις ψηφιακές κάρτες.
• Προώθηση ιδιωτικής ασφάλισης και ευέλικτων μορφών εργασίας: Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών που έχει προκαλέσει η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας, έχει φέρει με τη σειρά της γκρίνια από τα αφεντικά προϊδεάζοντάς μας για πιθανή αλλαγή μοντέλου ασφάλισης και εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα των διανομέων που εργάζονται κατά βάση πλέον μέσω των πλατφορμών ως «αυταπασχολούμενοι» και πληρώνουν μόνοι τους την ασφάλειά τους. Η «δουλειά με το κομμάτι» είναι το διαχρονικό όνειρο όλων των αφεντικών.
• Ψηφιακή επιτήρηση της αποδοτικότητας της εργασίας: Η ψηφιακή κάρτα στα χέρια των αφεντικών ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω εντατικοποίηση της εργασίας μέσω του ελέγχου και της επιτήρησης ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διάκριση του εργάσιμου χρόνου σε «ενεργό» και «μη ενεργό». Παράλληλα, εγείρεται το ζήτημα της διαχείρισης των δεδομένων από τις ιδιωτικές εταιρείες που χειρίζονται τις πλατφόρμες της ψηφιακής κάρτας.
4. ΤΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΒΓΑΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΡΤΕΣ
Ο λόγος που εφαρμόζονται οι κάρτες είναι για τα συμφέροντα του κράτους και όχι για το δικό μας καλό. Εκτιμούμε πως η εφαρμογή του μέτρου στην εστίαση θα φέρει τα ίδια αποτελέσματα με αυτά που έφερε και στους άλλους κλάδους που εφαρμόστηκε (σούπερ μάρκετ, τράπεζες, βιομηχανία, ΔΕΚΟ, security), δηλαδή ΔΕΝ θα αντιμετωπίσει την υποασφαλισμένη και υποδηλωμένη εργασία, αλλά αντιθέτως θα πλήξει πρώτα και κύρια εμάς, αν δεν δράσουμε ΑΜΕΣΑ ενάντια στις αυθαιρεσίες των αφεντικών. Όσο δεν υπάρχει η διαπραγματευτική ισχύς από την πλευρά μας θα υποκύπτουμε στους εκβιασμούς των αφεντικών, όπως στην υπογραφή ψευδούς σύμβασης και στο χτύπημα κάρτας εκτός ωραρίου.
Καλούμε τα εργαζόμενα του κλάδου να οργανωθούμε στο σωματείο για να αποκτήσουμε δύναμη και να βάλουμε τις ανάγκες μας μπροστά. Βρισκόμαστε κάθε Τετάρτη στα γραφεία του σωματείου (Σπύρου Τρικούπη 56-58, 1ος όροφος) 15:00 -16:30 για γνωριμία με το σωματείο και την ίδια μέρα 16:30 -19:30 για την συνέλευσή μας.
